Od Wapiennika Do Monte Cassino

Od wapiennika
do Monte Cassino

Na podstawie książki Andrzeja Blachury

Władysław Żurek

Władysław Żurek - był synem Franciszka Żurka i Teresy z domu Blaut. Urodził się 3.11.1903 r. w Kozach. Po ukończeniu szkoły podstawowej pracował jako służący, później był pracownikiem leśnym w Kęckim Lesie.

X

Praca

Władysław Żurek już jako dorosły mężczyzna pracował przy wydobyciu kamienia wapiennego w kamieniołomie Stanisława Naglika. W późniejszym okresie był palaczem przy dworskich piecach do wypalania wapna, które na początku lat 30. stały się jego własnością.

X

Służba Wojskowa

5 października 1924 r. Władysław Żurek rozpoczął służbę w 5 Pułku Artylerii Ciężkiej w Krakowie.
3 maja 1925 r. nadano mu stopień bombardiera. Zasadniczą służbę wojskową zakończył 5 października 1926.
W 1929 i 1931 r. odbył 4-tygodniowe ćwiczenia wojskowe. Awansował na stopień kaprala.

X

1939

W 1939 r. został zmobilizowany do służby wojskowej. Do macierzystej jednostki wyruszył wraz z kolegą z sąsiedztwa Franciszkiem Koziołkiem. Z powodu kłopotów komunikacyjnych do swojego oddziału dotarli z opóźnieniem. W kampanii wrześniowej uczestniczyli do 17.09.1939 r.

X

Niewola

19 września 1939 r. Władysław Żurek i Franciszek Koziołek dostają się do niewoli sowieckiej w Równem na Ukrainie. W skrajnie trudnych warunkach przebywają w niej do 1941 r. Z tego okresu pochodzi list wysłany przez Władysława Żurka do żony.

X

PAKT SIKORSKI-MAJSKI

W 1941 r. między Polską a ZSRR zostaje zawarty pakt, przywracający stosunki dyplomatyczne między obu państwami, zerwane 17 września 1939. Między innymi na jego podstawie powstaje armia gen. Władysława Andersa.
Dołączają do niej Władysław Żurek i Franciszek Koziołek.

X

CHOROBY

Najpierw niskie (do - 60°C) a później wysokie temperatury po dyslokacji na tereny środkowo-południowej Azji powodowały liczne problemy zdrowotne wśród żołnierzy (w tym między innymi tyfus i dezynterię). Obie te choroby dotknęły również Władysława Żurka, istniała nawet obawa, że nie będzie mógł kontynuować służby wojskowej. Ostatecznie, dzięki wstawiennictwu Franciszka Koziołka i siostry zakonnej, która się nim opiekowała, otrzymał pozytywną opinię wojskowej komisji lekarskiej.

X

EWAKUACJA

Jesienią 1942 r. żołnierze zostali ewakuowani do Persji i Iraku. Oczekując na doposażenie jednostek przechodzili liczne szkolenia. W dalszej drodze, przez krótki czas mieli okazję przebywać w Jerozolimie, gdzie modlili się oraz złożyli wotum na grobie Chrystusa.

X

EGIPT

W grudniu 1943 r. armia gen. Andersa stacjonowała w Egipcie. W lutym 1944 r. z Port Saidu i Aleksandrii wyruszyła w kierunku Europy, do Włoch, aby włączyć się w zmagania wojenne z III Rzeszą.

X

MONTE CASSINO

Celem działań armii alianckich i wchodzącego w ich skład II Korpusu Polskiego było przełamanie niemieckiej linii Gustawa, której zasadniczą część stanowiło wzgórze Monte Cassino. W ataku na niemieckie umocnienia brała udział 5 Kresowa Dywizja Piechoty i 3 Dywizja Strzelców Karpackich oraz artyleria. Władysław Żurek był bombardierem w 6 Pułku Artylerii Lekkiej, a Franciszek Koziołek działonowym w 9 Pułku Artylerii Ciężkiej. Górzysty teren zadecydował, że działa demontowano, przewożono samochodami, transportowano mułami, aby w odpowiednim terenie na nowo zamontować.

X

ZWYCIĘSTWO

Monte Cassino zdobyte. Pierwszy atak spowodował osłabienie sił niemieckich. 17.05.1944 r. nastąpił kolejny atak, który przyniósł zwycięstwo. Następnego dnia na klasztorze na Monte Cassino zawisła polska flaga. 25.05.1944 r. zdobyto kolejny szczyt Monte Cairo. 17.07.1944 r. rozpoczęła się bitwa o Anconę, którą polskie dywizje wygrały następnego dnia, likwidując główną linię obrony Niemców.

X

ŚMIERĆ PRZYJACIELA

Franciszek Koziołek zginął 4.12.1944 r. w nieszczęśliwym wypadku samochodowym. Grób żołnierza jest zlokalizowany koło Ancony w miasteczku Loreto. W miejscach, gdzie stacjonowała polska armia pozostało wiele białych krzyży.

X

DALSZE LOSY
(WALKI PO MONTE CASSINO)

Władysław Żurek uczestniczył w kolejnych zmaganiach wojennych – pod Castel Bolognese, miasteczkiem Imola oraz w walkach o Bolonię zdobytą 21 kwietnia 1945 r (ostatni punkt obrony Niemców w Italii).

X

OCZEKIWANIE

W sierpniu 1946 r. dokonano ewakuacji II Korpusu Polskiego do Anglii. 7 listopada 1946 r. Władysław Żurek napisał do żony list, w którym wyjaśnia, dlaczego jego pobyt w brytyjskim obozie repatriacyjnym trwa dłużej niż przypuszczał.

X

POWRÓT

Władysław Żurek wrócił do kraju 24 maja 1947 r.
Ze stacji kolejowej udał się wprost do kościoła, by podziękować Bogu za szczęśliwy powrót. Wychodząc zobaczył swoją rodzinę: żonę Annę, córkę Bronisławę i syna Franciszka.

Zmarł 23 czerwca 1986 r.

X

Zakończenie

Po więcej informacji na temat losów Władysława Żurka oraz Franciszka Koziołka zapraszam do publikacji Andrzeja Blachury "Od Wapiennika do Monte Cassino".

Podziękowania:
- dla rodzin Trzop oraz Koziołek za udostępnienie zdjęć.
- dla Miłosza Zelka za pomoc w przygotowaniu tekstów

Projekt i realizacja: Bartek Hałat

X